Podstawowe informacje, ustawienia i procedury
Wstęp
Dzisiaj mikroskop w gabinecie stomatologicznym należy do standardowego wyposażenia praktyki dentystycznej. Zalety operowania w powiększeniu poszczególnych przypadków są niepodważalne. Jednakże by móc intuicyjnie oraz optymalnie korzystać z mikroskopu podczas wykonywanych zabiegów, należy wcześniej poznać zasady pracy z tym urządzeniem.
Największą barierę w pracy w powiększeniu jest brak znajomości technik obsługi mikroskopu.
Niniejszy artykuł przedstawia w czytelnej formie podstawowe zasady i ustawienia mikroskopu stomatologicznego oraz informacje techniczne, które pozwalają na efektywne i właściwe jego wykorzystywanie podczas standardowego leczenia dentystycznego.
POZNAJ SWÓJ MIKROSKOP
Przy pierwszym spotkaniu z mikroskopem zabiegowym ważne jest, by poznać jego budowę oraz funkcje poszczególnych elementów mających wpływ na komfort i efektywność leczenia stomatologicznego.
Szczególnie głowica optyczna mikroskopu zabiegowego posiada wiele praktycznych elementów wykorzystywanych w czasie leczenia w powiększeniu. Poniższe zdjęcie przedstawia opis poszczególnych części współczesnego mikroskopu zabiegowego wykorzystywanego w stomatologii.
POZYCJA PRACY
Właściwa pozycja pracy lekarza i umiejscowienie mikroskopu są podstawą do wydajnego operowania w powiększeniu.
Instalacja mikroskopu powinna być przemyślana i uwzględniać specyfikę pracy danego gabinetu oraz nie kolidować ze standardowymi procedurami w nim wykonywanymi.
Opcje montażu mikroskopów w wersjach jezdnych, ściennych, sufitowych, na stałe mocowanych do podłogi lub w niektórych przypadkach mocowanych do unitów dają szerokie spektrum optymalnych możliwości instalacji tych urządzeń w gabinetach.
Pozycja pacjenta
Ze względu na specyfikę pracy i czynniki ergonomiczne wynikające z konstrukcji mikroskopów zabiegowych, pacjenci leczeni w powiększeniu powinni być usytuowani w pozycji leżącej. Metoda pracy z pacjentem leżącym jest znana od połowy ubiegłego stulecia, gdzie mikroskop świetnie wkomponowuje się w ten układ.
Faktem jest, iż budowa większości mikroskopów zabiegowych dostępnych na rynku pozwalałaby je stosować do pacjentów siedzących, jednakże wynikające z takiego ustawienia niedogodności ergonomiczne i domyślna metodyka operowania pola zabiegowego zarezerwowana dla ułożenia pacjenta horyzontalnie, dyskwalifikują sposoby leczenia pod mikroskopem pacjentów siedzących.
Pozycja lekarza (operatora)
Specyfika pracy z mikroskopem stomatologicznym uwzględniająca operowanie pacjenta leżącego, pozycjonuje lekarza przy fotelu w zakresie godzina 9 – godzina 12 z podkreśleniem, iż to pozycja lekarza pracującego za głową pacjenta jest sugerowaną do optymalnego i efektywnego wykonywania procedur stomatologicznych w powiększeniu.
Właściwa ergonomia pracy z mikroskopem stomatologicznym dodatkowo uwzględnia pracę z asystą, która w znacznym stopniu przyczynia się do komfortowej oraz wydajne pracy dentysty.
Właściwe ustawienie mikroskopu nad polem zabiegowym powinno pozwolić lekarzowi w wygodny sposób, przy wyprostowanych plecach i bez zbytniego nachylania głowy obserwować powiększony obraz w okularach mikroskopu.
REGULACJA OSTROŚCI OBRAZU
Fundamentalnym czynnikiem decydującym o właściwym przebiegu zabiegów wykonywanych pod mikroskopem jest ostre, bez zniekształceń widzenie przez lekarza operowanego przypadku.
Odpowiednia regulacja i korekta ostrości obrazu powinna być podstawową umiejętnością lekarza pracującego z mikroskopem. W miarę nabywania doświadczenia pracy w powiększeniu czynność ta jest przez operatorów mikroskopów wykonywana intuicyjnie
Kiedy widziany pod mikroskopem obraz jest wyraźny?
Podstawowy, regulowany wpływ na ostrość obrazu pola zabiegowego widzianego pod mikroskopem ma odległość obiektywu mikroskopu do obserwowanego w powiększeniu obiektu. Konstrukcja obiektywu nadaje mu wartość optyczną wyrażaną jako ogniskowa (tzw. odległość robocza) czyli odległość od obiektywu do widzianego obiektu, w której jest on ostro widziany.
Obecnie standardem stosowanym w mikroskopii stomatologicznej są obiektywy zmiennoogniskowe, które w dużym zakresie i w bardzo komfortowy sposób pozwalają kontrolować ostrość obrazu. Obok nowoczesnych rozwiązań zmiennoogniskowych nadal w mikroskopach są stosowane obiektywy ze stałymi wartościami odległości roboczych.
Ogniskowe obiektywów mikroskopów zabiegowych
Obiektywy ze stałymi wartościami ogniskowych:
f 200 mm - Uzyskiwane większe powiększenia. Mała odległość obiektywu mikroskopu do pola zabiegowego powoduje zakłócenia w swobodnej pracy narzędziami w polu zabiegowym oraz w transferze narzędzi lekarz/asysta. Opcja dla osób niższych, nie mogących pracować w większej odległości roboczej.
f 250 mm – najczęściej stosowana w stomatologii ogniskowa. Oferuje optymalne powiększenia oraz odległość roboczą.
f 300 mm - uzyskiwane mniejsze powiększenia. Większa odległość obiektywu od pola zabiegowego pozwala na wygodną pracę osobom wyższym (wzrost powyżej 180cm).
f 400 mm - uzyskiwane mniejsze powiększenia, wartość rzadko stosowana. Ewentualne zastosowanie przy archiwizacjach bądź prezentacjach wideo, w których lekarz wykorzystuje mikroskop wyposażony w tor wizyjny tylko jako urządzenie transmitujące obraz z pola zabiegowego.
Obiektywy zmiennoogniskowe
Obiektywy, których konstrukcja optyczna i mechaniczna pozwala na pracę nawet w zakresie 200mm – 460mm. Komfortowe rozwiązania ze względu na duży zakres odległości roboczych oraz komfort regulacji ostrości obrazu.
Regulacja ostrości
Najogólniej regulacja ostrości obrazu widzianego pod mikroskopem zabiegowym to proces ustawienia głowicy mikroskopu w stosunku do obserwowanego obiektu w odległości równej ogniskowej obiektywu. Subiektywnie jest to prowadzenie przez operatora ustawienia mikroskopu, bądź fotela z pacjentem, do uzyskania ostrego widzenia obrazu w okularach mikroskopu.
Wyróżnia się kilka sposób regulacji ostrości obrazu pod mikroskopem.
Regulacja ostrości przy pomocy fotela (unitu)
Ergonomiczny sposób uzyskiwania wyraźnego obrazu pola zabiegowego. Podnosząc lub opuszczając fotel z leżącym pacjentem lekarz reguluje ostrość obrazu kontrolując jednocześnie swoją pozycję przy mikroskopie.
Sposób efektywny przy płynnym sterowaniu wysokością fotela ze sterownikiem nożnym.
Regulacja ostrości ruchem ramienia mikroskopu
Szybka i praktyczna metoda regulacji ostrości obrazu wykonywana ruchem ramion mikroskopu góra/dół przez trzymaną za uchwyty głowicę optyczną. Jej wadą może być stosowanie zbyt dużych zakresów ruchu ramienia mikroskopu góra/dół, co będzie negatywnie wpływać na właściwą ergonomię oraz komfortu pracy lekarza. Za nisko umieszczona głowica mikroskopu będzie zmuszała lekarza do zbytniego nachylania się do okularów urządzenia. Zbyt wysoka pozycja głowicy mikroskopu będzie wymuszała na operatorze przyjmowanie niekomfortowej pozycji w stosunku do okularów mikroskopu.
Regulacja ostrości przy obiektywnie (mikroregulacja)
Konstrukcja większości obiektywów stało ogniskowych pozwala na precyzyjną regulację ostrości obrazu (precyzyjne ogniskowanie) bez konieczności korekty ostrości ruchem fotela lub pozycji głowicy mikroskopu.
Niestety jest to ograniczony zakres regulacji ostrości gdzie w sytuacjach zmiany obserwowanego obiektu w polu zabiegowym bądź poruszeniu się przez pacjenta pojawi się konieczność korekty ostrości innymi metodami.
Precyzyjne ogniskowanie sprawdza się w pracy przy dużych powiększeniach, w których wymagana jest duża dokładność ustawień i mała głębia ostrości obrazu.
Regulacja z wykorzystaniem lusterka stomatologicznego
Praca pod mikroskopem to w zdecydowanej większości przypadków praca z lusterkiem stomatologicznym (tylko lusterka przedniopowierzchniowe). Lusterko jako ruchomy element pola zabiegowego ma wpływ na ostrość widzianego obrazu. Zmieniając pozycję lusterka (od siebie - do siebie, góra – dół) lekarz ma możliwości kontroli ostrości obrazu obserwowanego punktu pola zabiegowego.
Specyfika pracy z lusterkiem powoduje, iż zależności odległości roboczej między obiektywem, lustrem, a punktem pola zabiegowego mają inny charakter niż obserwacja obiektu w linii prostej do obiektywu (bez zastosowania lusterka).
W przypadku obserwacji danego obiektu pola zabiegowego przez lusterko, wartość ogniskowej obiektywu do uzyskania ostrego obrazu w lustrze będzie rozłożona w sumie odległości między obiektem - lustrem - obiektywem. Przykładowo, gdy wartość ogniskowej obiektywu wynosi 25 cm, a lusterko zostanie odsunięte od obiektu o 5 cm, to obiektyw mikroskopu w stosunku do lusterka musi zostać umiejscowiony w odległości 20 cm, tak by suma odległości obiekt - lusterko - obiektyw dała wartość równą 25 cm ogniskowej obiektywu.
Pracując z lusterkiem w polu zabiegowym operator mikroskopu obserwuje powierzchnię lustra i do niego reguluje ostrość widzenia.
Regulacja ostrości obrazu obiektywem zmiennoogniskowym
Najprostszy i efektywny sposób regulacji ostrości obrazu w dużym zakresie przez sterowanie wartościami zakresu ogniskowych obiektywu. W zależności od oferowanych rozwiązań regulacja ostrości (zmiany wartości ogniskowej) może odbywać się mechanicznie lub elektronicznie (zaawansowane mikroskopy operacyjne).
Regulacja ostrości w rozwiązaniach zmiennoogniskowych nie powoduje konieczności zmian pozycji głowicy mikroskopu lub pozycji fotela co wpływa na odpowiednią kontrolę właściwej ergonomii pracy.
Podstawowe zależności optyczne mające wpływ na pracę w powiększeniu
Głębia ostrości obrazu
Głębia ostrości w mikroskopii zabiegowej to obszar widzianego wyraźnie obrazu pola zabiegowego. Głębia ostrości obrazu jest wyrażana w milimetrach.
Zależności optyczne mające wpływ na wartości głębi ostrości:
małe powiększenia - duża głębia ostrości obrazu (np. prawie cały wymiar pionowy zęba jest wyraźnie widziany); duże powiększenia - mała głębia ostrości obrazu (tylko niewielka część zęba jest widziana wyraźnie np. dno otwartej komory zęba, pozostałe części zęba są widziane nieostro)
Obrys pola zabiegowego
Wielkość widzianego obszaru pola zabiegowego widzianego pod mikroskopem oprócz zależności optycznych i technicznych, jest również uwarunkowana wielkością zastosowanego w danej chwili powiększenia.
Małe powiększenia dają duży obrys pola zabiegowego (widoczne np. kilka zębów), duże powiększenia powodują mały obrys pola zabiegowego (np. widoczna tylko część jednego zęba).
Przy skoncentrowanej pracy w dużym powiększeniu na małym punkcie pola zabiegowego wielkości pola zabiegowego nie mają wpływu na wykonywaną pracę.
PODSTAWOWE USTAWIENIA OPTYCZNE MIKROSKOPU ZABIEGOWEGO
Ustawienie stereoskopowe
Układy optyczne stosowane do bezpośredniej obserwacji w mikroskopach zabiegowych mają konstrukcję binokularową. Oznacza to, iż obraz obserwowany przez okulary mikroskopu jest generowany dla każdego oka osobno. By uzyskać efekt widzenia obuocznego jednego obrazu, należy przeprowadzić proste ustawienie stereoskopowe, czyli ustawić mechanicznie rozstaw okularów mikroskopu do rozstawu swoich oczu (zasada regulacji podobna do regulacji w lornetkach). Niektóre rozwiązania oferowane przez producentów do regulacji stereoskopii oferują specjalne pokrętła, dzięki którym precyzyjnie dostosowuje się rozstaw okularów.
Według statystyk około 2% populacji ludzkiej ma problemy z widzeniem stereoskopowym, stąd niektóre osoby mogą mieć problem z ustawieniem okularów mikroskopu do obuocznego widzenia jednego obrazu. W takiej sytuacji warto skorzystać z konsultacji u okulisty, który powinien właściwie zdiagnozować problem ewentualnej wady wzroku.
Operator ustawienie stereoskopowe zazwyczaj wykonuje jednorazowo dla danego egzemplarza mikroskopu. W przypadku, gdzie z jednego mikroskopu korzysta kilku lekarzy, ustawianie rozstawu okularów będzie korygowane za każdym razem przez daną osobę po poprzednim użytkowniku mikroskopu. W takiej sytuacji właściwy rozstaw okularów można także uzyskać przez ustawienie ich pozycji we wcześniej zapamiętanej (lub zaznaczonej) wartości widocznej na skali pomiarowej umieszczanej przez większość producentów na korpusie binokularów.
Ustawienie współogniskowe
Ustawienie współogniskowe jest ustawieniem jednorazowym operatora dla danego egzemplarza mikroskopu. Proces ustalenia współogniskowości ma za zadanie optymalne skonfigurowanie układu optycznego mikroskopu z uwzględnieniem ewentualnej wady wzroku lekarza. Oczywiście osoby posiadające wadę wzroku przy mikroskopie mogą pracować w indywidulanych okularach korekcyjnych.
Ustawienie współogniskowe jest jedyną procedurą podczas której cześć procesu regulacji ostrości obrazu wykonuje się przy pomocy pierścieni dioptrycznych, zainstalowanych przy okularach mikroskopu.
Procedura ustawienia współogniskowego (dla konfiguracji mikroskopów ze stałymi wartościami ogniskowych obiektywów i skokową zmianą powiększeń)
1. Narysuj krzyżyk na białej kartce papieru;
2. Głowicę mikroskopu ustaw nad kartką położoną na płaskim i stabilnym podłożu (np. stół);
3. Ustaw pierścienie dioptryczne okularów mikroskopu w pozycji "0";
4. Patrząc przez okulary mikroskopu, na największym powiększeniu ustaw ostry obraz narysowanego krzyżyka, wykorzystaj metody regulacji ostrości przez ruch mikroskopu góra-dół lub mikroregulację przy obiektywie;
5. Nie zmieniając pozycji mikroskopu zmień powiększenie na najmniejszą wartość;
6. Zobacz, czy obraz jest ostry;
7. W przypadku ostrego obrazu przejdź do kolejnego powiększenia;
8. W przypadku nieostrego obrazu wprowadź korektę ostrości pierścieniami dioptrycznymi dla każdego oka osobno
9. Powtórz punkty 7/8 dla każdego stopnia powiększenia mikroskopu;
10. Efektem właściwe przeprowadzonego ustawienia współogniskowego jest zachowany ostry obraz obserwowanego krzyżyka na każdym stopniu powiększenia.
Właściwie przeprowadzone ustawienie współogniskowe pozwala osobom z wadą wzroku na pracę bez okularów korekcyjnych. Problem mogą mieć osoby posiadające astygmatyzm. W pewnym stopniu niedogodności tej wady mogą być niwelowane przez pracę w odpowiednich soczewkach kontaktowych.
Ważne: pierścienie dioptryczne w okularach mikroskopu nie służą do regulacji ostrości obrazu w codziennej pracy. Wykorzystywanie ich jako jednego ze sposobów regulacji ostrości obrazu stwarza niebezpieczeństwo akomodowania wzroku operatora do nienaturalnych warunków optycznych, doprowadzając tym samym do np. pogorszenia wzroku lub odczuwania fizycznego dyskomfortu.
POWIĘKSZENIA W MIKROSKOPIE ZABIEGOWYM
Zdolność powiększania obrazu pola zabiegowego jest tą cechą, dla której mikroskop znajduje zastosowanie w stomatologii. To dzięki powiększeniu obrazu lekarz w dokładny sposób może przeprowadzić proces leczenia danego przypadku.
Wpływ na wielkość powiększeń oferowanych przez mikroskop w danej konfiguracji ma cały układ optyczny. Szczególnie wartości elementów wymiennych, takich jak okulary mikroskopu (moc optyczna wyrażana w krotności powiększeń np. 16x) i obiektywy (wartości wyrażane w długości ogniskowych np. 250mm) konfigurują zakres powiększeń dla danego mikroskopu.
Technicznie mikroskopy zabiegowe można skonfigurować w taki sposób, by generowały maksymalne powiększenia wynoszące nawet 40x. Jednakże tak duże powiększenie, oraz przy takiej konfiguracji bardzo krótka ogniskowa (f100 mm) nie pozwolą na pracę operacyjną (brak możliwości komfortowej i stabilnej obsługi pola zabiegowego - za duży i zbyt ciemny oraz bardzo mała odległość obiektywu do pola zabiegowego).
Obecnie ze względu na zastosowane rozwiązania konstrukcyjne wyróżnia się dwa systemy zmian powiększeń w mikroskopach zabiegowych:
- system skokowej zmiany powiększeń
Zmiana powiększeń następuje po przekręceniu odpowiedniego pokrętła w większości konstrukcji znajdującego się po obu stronach głowicy mikroskopu. Rozwiązanie prostsze i tańsze.
- system płynnej zmiany powiększeń tzw. zoom
Zmiana powiększeń następuje płynnie i precyzyjnie w danym zakresie powiększeń. Rozwiązanie droższe, w niektórych mikroskopach sterowane elektronicznie.
Pracując pod mikroskopem zabiegowym zabiegi wykonuje się najczęściej w stałych, odpowiednich i subiektywnie dobieranych wartościach powiększeń dla danego przypadku i sporadycznie dokonuje się dynamicznych zmian powiększeń w dużym zakresie podczas jednego procesu leczenia.
Niektórzy producenci mikroskopów maksymalne wartości powiększeń zaznaczają na pokrętłach zmian powiększeń, co niekiedy wprowadza w błąd użytkowników. Na przykład oznaczenie na pokrętle mikroskopu 40 przy zastosowaniu standardowej konfiguracji optycznej (m.in. ogniskowa obiektywu f 250 mm) będzie wskazywało na realne powiększenie w okolicach 20x.
W większości przypadków przy konstrukcjach skokowych producenci mikroskopów zaznaczają na pokrętłach do zmian powiększeń tylko pewne wartości liczbowe. W takich sytuacjach podane oznaczenia nie wskazują realnych powiększeń, a są jedynie częściami wzoru (mnożnikami), z którego wynika faktyczna wielkość powiększenia dla danej konfiguracji optycznej mikroskopu.
Ogólne zakresy powiększeń w zabiegach stomatologicznych:
3x - 8x – stomatologia zachowawcza, periodontologia, badania diagnostyczne, higienizacja, inne
8x - 16x – endodoncja
Maksymalne powiększenia stosowane w stomatologii dające możliwość praktycznej pracy w polu zabiegowym oscylują w granicach niewiele powyżej 20x.
Trzeba zaznaczyć, iż odnoście zakresu stosowania powiększeń, iż nie istnieją sztywne, podręcznikowe wartości wskazujące na wielkości powiększeń, które powinny być stosowane w danych zabiegach. To lekarz pracujący w powiększeniu dostosowuje mikroskop i wartości powiększeń do swoich indywidualnych wymagań, i wykonuje zabieg w optymalnych dla siebie warunkach.
OŚWIETLENIE
Do wykonywania zabiegów w powiększeniu wymagane jest właściwe i efektywne oświetlenie pola zabiegowego. Z zasady czym większe powiększenie tym wymagające mocniejszego oświetlenia.
Zależności:
małe powiększenia wymagają mniejszej siły natężenia światła
duże powiększenia wymagają dużej siły natężenia światła
Obecnie standardem technicznym stosowanym w oświetlaczach do mikroskopów są rozwiązania LED.
Charakteryzują się one długą żywotnością diody, wysoką mocą oświetlania wyrażaną w luxach oraz parametrami zbliżonymi do światła dziennego (temperatura barwy 5700 Kelvina, współczynnik odwzorowania barw CRI powyżej 90).
Natężenie światła w mikroskopach jest dzisiaj regulowane płynnie, co pozwala na optymalne doświetlenie pola zabiegowego.
Technologia Smart Light – funkcja automatycznej regulacji oświetlenia
Nowoczesna technologia pozwoliła konstruktorom mikroskopów stworzyć system automatycznego doboru natężenia światła przy zmianie powiększeń w mikroskopie zabiegowym.
To rozwiązanie zwiększa komfort pracy lekarza, który nie musi przy zmianie powiększeń korygować siły natężenia światła. Funkcja ta dodatkowo minimalizuje niebezpieczeństwo oślepienia operatora mikroskopu przy zmianie z dużego silnie oświetlonego powieszenia na mniejsze, które nie wymaga wysokiej siły światła. Jak to działa? Przykładowo przy zmianie powiększenia z mniejszego na większe system SMART LIGHT automatycznie dobierze większe natężenie światła do efektywniejszego oświetlenia pola za zabiegowego widzianego w większym powiększeniu.
Konstrukcje współczesnych mikroskopów wyeliminowały także grube światłowody często narażone na uszkodzenia i powodujące straty światła. Obecnie oświetlacze mikroskopów są najczęściej mocowane bezpośrednio w głowicach optycznych.
FILTRY ŚWIATŁA I ICH ZASTOSOWANIE
Standardowo mikroskopy zabiegowe wyposażane są w filtry światła zmieniające jego barwę, bądź korygujące jego charakterystykę. W znaczący sposób wpływa to na duże spektrum zastosowań mikroskopu w procedurach leczenia dentystycznego.
Filtry światła w zależności od konstrukcji danego modelu mikroskopu są aktywowane uchwytami lub pokrętłami umiejscowionymi w zasięgu ręki operatora przy głowicy optycznej.
Producenci mając na względzie wysoki komfort korzystania z ich urządzeń dbają o jakość stosowanych rozwiązań..
W stomatologii stosowane są filtry:
pomarańczowe (żółte)
zielone
fluorescencyjne
polaryzacyjne
do pracy z laserem.
Filtr pomarańczowy
Charakterystyka światła w ciepłych barwach żółcieni powoduje, iż stomatologiczne materiały światło utwardzalne (kompozyty) wolniej polimeryzują, dając tym samym czas lekarzowi na odpowiednie wykonanie danego zabiegu.
Podczas pracy w powiększeniu z materiałem kompozytowym, silne i białe światło mikroskopu spowodowałoby natychmiastową reakcję wiązania materiału. Stąd możliwość wykonywania pod mikroskopem prac z materiałami światłoutwardzalnymi po aktywowaniu filtra pomarańczowego.
Filtr zielony
Filtr rodem z medycyny zabiegowej. Zielona barwa światła w czasie pracy w powiększeniu zwiększa kontrastowość obrazu w uwzględnieniu barwy czerwonej. Dlatego zielony filtr światła może być stosowany do rozpoznawania naczyń krwionośnych w czasie zabiegu.
Aktywowanie zielonego światła w pracy pod mikroskopem będzie skutkowało uwypukleniem w postaci ciemniejszych obszarów miejsc o silnym, czerwonym zabarwieniu, pozwalając tym samym na ich dokładną lokalizację.
Filtr fluorescencyjny
Charakterystyka fluorescencji pozwala na identyfikację obszarów zębów dotkniętych zmianami próchnicowymi. Dodatkowo filtr fluorescencyjny pozwala odróżniać naturalną strukturę zęba od większości materiałów kompozytowych.
Fot. 11 - Filtry światła w mikroskopie zabiegowym (pomarańczowy, zielony, fluorescencyjny)
Filtr polaryzacyjny
Filtry polaryzacyjne wykorzystywane w mikroskopii zabiegowej mają podobne zastosowanie jak np. w optyce fotograficznej bądź okulistycznej. Aktywowane podczas pracy, niwelują siłę niepożądanych refleksów i odbić światła od niektórych elementów pola zabiegowego oraz poprawiają kontrast obrazu.
Filtry polaryzacyjne ze względu na swoją charakterystykę mogą być uzupełnieniem układu optycznego mikroskopu zabiegowego, podnoszącym jakość obserwowanego obrazu.
Filtr do lasera
Praca w powiększeniu uwzględnia wykorzystywanie narzędzi laserowych. Z powodu emisji przez laser szkodliwego promieniowania optycznego, mikroskop może zostać wyposażony w odpowiedni filtr ochronny do pracy z laserami zabiegowymi, zabezpieczający wzrok operatora mikroskopu. Tego typu rozwiązania nie są standardowo mocowane w konstrukcjach głowic mikroskopów.
HIGIENA PRACY W POWIĘKSZENIU
Praca pod mikroskopem zabiegowym posiada swoją specyfikę oraz wymaga opanowania właściwej techniki obsługi. Jednocześnie jak przy wykorzystywaniu każdego urządzenia zaleca się pamiętać o kilku czynnikach mających wpływ na komfort i zdrowie operatorów mikroskopów.
Wzrok
Praca w powiększeniu i w mocno naświetlonym polu zabiegowym ma znaczny wpływ na reakcję oczu. Według zaleceń korzystnym jest praca bez częstego odwracania wzroku od mocno oświetlonego pola zabiegowego do słabiej oświetlonego otoczenia gabinetu np. w celu sięgnięcia narzędzi. Nie uwzględnienie tej zasady będzie powodowało częstą akomodację oka powodując jego zmęczenie i odczuwany dyskomfort.
Dodatkowo należy pamiętać o adekwatnych regulacjach optyki do ewentualnie posiadanej wady wzroku, jeśli lekarz pracuje bez okularów korekcyjnych lub soczewek kontaktowych.
Współcześnie produkowane układu optyczne stosowane w mikroskopach są na tyle doskonałe, że nie powinny wpływać negatywnie na wzrok lekarzy pracujących w powiększeniu. Występujące efekty pogorszenia wzroku lub zmęczenia zazwyczaj występują po intensywnej i długotrwałej pracy, i mijają po okresie odpoczynku.
Natomiast efekt niewidzenia szczegółów pola zabiegowego bez powiększenia i swego rodzaju uzależnienia od pracy pod mikroskopem, jest naturalnym czynnikiem wynikającym z wysokich standardów pracy oferowanych przez mikroskopy zabiegowe.
Ergonomia
Przestrzegana właściwa ergonomia pracy wymuszana przez mikroskopy zabiegowe (pacjent leżący, praca na cztery ręce) ma znaczący wpływ na zdrowie pracujących w powiększeniu lekarzy. Biorąc pod uwagę fakt, iż około połowa zawodowych chorób stomatologów jest związana ze schorzeniami kręgosłupa, świadome i ergonomiczne wykorzystywanie mikroskopu stwarza korzystne dla zdrowia środowisko pracy.
Oprócz leczenia pacjenta leżącego mocny naciska w pracy z mikroskopem kładzie się na pracę z asystą. Wykonywanie zabiegów na cztery ręce pozwala lekarzowi na koncentrację obsługi punktu zabiegowego bez konieczności odwracania wzroku od okularów mikroskopu w celu zmian narzędzi. Oprócz wysokiego komfortu pracy, zabieg wykonywany z pomocą asysty przebiega szybciej.
Odpoczynek
Wielogodzinna praca pod mikroskopem będzie powodowała zmęczenie. Poświęcanie czasu na chociażby krótki odpoczynek między pacjentami będzie korzystnie wpływało na wydajność zabiegową lekarza. Należy także pamiętać o zdrowej regeneracji i odpoczynku po pracy w gabinecie.
ZALETY PRACY POD MIKROSKOPEM W LECZENIU STOMATOLOGICZNYM
Widoczność szczegółów pola zabiegowego niezauważalnych gołym okiem
Dzięki zastosowanemu powiększeniu obrazu większa dokładność i precyzja wykonywanych zabiegów
Wymuszana właściwa ergonomia pracy
Szerokie spektrum zastosowań w różnych dziedzinach stomatologii
Nowoczesne metody archiwizacji i transmisji obrazu
ZAKOŃCZENIE
Mikroskop zabiegowy w codziennej pracy lekarza dentysty jest niezmiernie praktycznym i pożytecznym narzędziem. Obecnie szerokie możliwości techniczne i optyczne oferowane przez mikroskopy zabiegowe pozwalają dentystom na wysoki komfort operowania w powiększeniu różnych przypadków.
Oczywiście trening czyni mistrza i pracy z mikroskopem należy się nauczyć uwzględniając podstawowe zasady obsługi tego urządzenia. Jednakże po pewnym czasie intuicyjne opanowanie pracy w powiększeniu skutkuje komfortowym i wydajnym leczeniem, a to w praktyce przekłada się na wiele korzyści, nie tylko dla pacjenta, lecz także samego lekarza.